DÜNYA: Cebelitarık kavgası büyüyor

İngiltere, AB ve İspanya birbirine girdi. Cebelitarık kavgasında ağza alınmayacak sözler. İngiltere’nin AB’den ayrılmak için resmi sürecin başlamasıyla İngiltere ve AB kavgaya erken tutuştu. Brexit süreci başlayalı bir hafta bile olmadan İngiltere’nin denizaşırı toprağı olarak kabul edilen Cebelitarık’ın statüsü hakkında tansiyon iyice yükseldi.
İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılığını resmen başlatan mektubun çarşamba günü Brüksel’e ulaşmasıyla, Brexit kavgası da başladı. Dostluk mesajlarıyla başlatılan Brexit sürecin kavgaya kısa sürde dönüşmesine neden olan konu ise İngiltere’nin denizaşırı toprağı olarak kabul edilen Cebelitarık’ın statüsü oldu.
Birleşik Krallık’ın AB’den ayrılmasıyla birlikte iki ülkenin de üstünde hakimiyet ileri sürdüğü Akdeniz kıyısındaki küçük yerleşim birimi için başlayan kavga büyüyor. İngiltere Dışişleri Bakanı Johnson, Cebelitarık’ta herhangi bir değişikliğe izin vermeyeceklerini ilan etti. İspanya ise, Londra’nın soğukkanlılığını kaybettiğini belirtiyor.
Cebelitarık Bölgesel Başbakanı ise AB’ye çıkışarak uluslararası örgütün İspanya’nın kabadayılıklarına yardım ettiğini savundu. Diplomatik dili bir kenara bırakan bölgesel lider, AB Konseyi Başkanı Donald Tusk’ın davranışlarının ‘boynuzlu koca’ya benzediğini söyledi.
Avrupa’da birkaç gündür en önemli Gündem maddesi, Akdeniz kıyısında yer alan küçük bir kent, Cebelitarık. İspanya topraklarıyla çevrili olan İngiltere’nin denizaşırı toprağı, taraflar arasında büyük kavga çıkardı. Avrupa Birliği’nin de dahil olduğu kavgada bugün peş peşe yapılan açıklamalar, uluslararası haber ajansları tarafından dünyaya son dakika olarak duyuruldu.
Bugün Madrid’deki bir konferansta konuşan İspanya Dışişleri Bakanı Alfonso Dastis, “Birilerinin soğukkanlılığını kaybettiği görülüyor” dedi.
Dastis’ten dakikakalar sonra bu kez İngiliz mevkidaşı Boris Johnson’dan açıklamalar geldi. Lüksemburg’da AB Dışişleri Bakanları zirvesine katılan Johnson, “Cebelitarık’ın egemenliği değişmedi ve değişmeyecek. Bu durum, Cebelitarık ve Birleşik Krallık halklarının açık onayı olmadan değişemez ve değişmeyecek de” diye konuştu.
Reuters haber ajansına konuşan Cebelitarık Bölgesel Başbakanı Fabian Picardo ise, Avrupa Birliği’ne sert suçlamalar yöneltti. AB’nin İspanya’nın kabadayılıklarına yardım ettiğini savunan Picardo, diplomatik dili bir kenara bıraktı ve AB Konseyi Başkanı Donald Tusk’ın davranışlarının ‘boynuzlu koca’ya benzediğini söyledi.
Avrupa Birliği, Brexit sürecinin ardından bölge üstünde İspanya’nın da söz sahibi olması gerektiği yönünde görüş beyan ediyor. Brüksel’den Cuma günü yapılan açıklamada, İngiltere’nin AB’den ayrılmasının ardından İspanya’ya Cebelitarık’ın geleceğine yönelik söz ve veto hakkı verilmesi gerektiği gündeme gelmişti.
İngiltere Başbakanı Theresa May, Pazar günü Cebelitarık’ı desteklemeye devam edeceklerini açıklamıştı. May’e göre, ancak Cebelitarık halkı başka bir ülkenin egemenliğine girmek isterse durum değişebilir.
Savunma Bakanı Michael Fallon, en sert çıkış yapan isimlerden biri. Bakan Fallon, “Cebelitarık’a göz kulak olmaya devam edeceğiz. Cebelitarık, bütün yollarla korunacaktır. Çünkü egemenlik, Cebelitarık halkının isteği olmadan el değiştiremez” dedi.
BBC’ye konuşan Muhafazakar Parti’nin eski lideri Michael Howard’a göre, İngiltere yeni bir savaşa hazır olmalı. 35 yıl önce Arjantin’le yaşanan Falkland Adaları krizini hatırlatan Howard, Başbakan May’in savaşa hazır olması gerektiğini söyledi.
Howard, “35 yıl önce başka bir kadın başbakan, yine küçük bir Britanyalı grubun haklarını, yine İspanyolca konuşan bir ülkeye karşı korumak için askeri birliklerini dünyanın bir ucuna yollamıştı. Çok eminim ki, şimdiki başbakanımız da Cebelitarık halkını desteklemek için aynısını yapacaktır” dedi.
Avrupa kıtasının en güneyinde bulunan Cebelitarık’ın bütün sınırları İspanya toprakları ve Akdeniz’le çevrilmiş durumda… Cebelitarık’ın statüsü 1713 yılında İspanya tarafından İngiltere’ye bırakıldı. İki ülke arasında yıllar boyu süren krize son noktayı Cebelitarık halkı koydu, 1967 ve 2002’deki iki referandumda halk Birleşik Krallık yönetiminde kalmayı tercih etti. 2002’deki referandumun sonucu, yüzde 99 çıktı.
Son Brexit referandumunda ise Cebelitarık halkı yüzde 96 oranında Avrupa Birliği’nde kalmaktan yana oy kullanmıştı. Bu sonuç üzerine harekete geçen İspanya, İngiltere ile egemenliği paylaşma teklifinde bulunmuştu. Bu teklife göre, bölgeye İspanyol bayrağı da dikilecek ve böylece Cebelitarıklılar AB üyeliğinden yararlanabilecekti.
300 yılı aşkın süredir İngiltere egemenliğinde bulunan Cebelitarık yarımadası, savunma ve dışişleri konusunda İngiltere’ye bağlı, diğer alanlarda kendi kendini yönetiyor.
Kuzey Afrika sahiline 12 kilometre uzaklıktaki yarımadada İngiltere’nin önemli askeri üslerinden biri yer alıyor. Yaklaşık 7 kilometrekarelik bölgenin 30 bin sakini İngiltere vatandaşlığına sahip.
Tarih boyunca Akdeniz’in kapısı olarak askeri öneme sahip olan bölge, bugün turizm, online kumar ve finans merkezi olarak varlığını sürdürüyor.