Bu logoyu bilmeyen yoktur. McDonald’s’ın ‘M’si dünyanın en meşhur logosudur. Ama bu sembolün hileye dayalı bir geçmişi var. Dünya çapında 119 ülkede 30 bin şubesinde, Coca Cola ile birlikte yenen hamburger menüleriyele büyük bir müşteri kitlesine sahip. Ne var ki, bu ünlü markanın logosu olan ‘M’ harfi tesadüfen bulunmuş.
1938’de Patrick McDonald, California Monrovia havaalanı civardında arabasıyla geçenlere standında sosisli sandviç satıyordu. Oğulları 1940 yılında bu tezgahı, San Bernardino’ya taşımışlar. Aradan sekiz yıl geçtikten sonra, ayak üstü yemek yenen, rakiplerinin yarı fiyatına satış yapan bir dükkan açmıştı. Bu dükkanın tabelası ise, ‘McDonald’s’ın Hamburgerleri’ idi.
1952 yılında, iki mimar ile restoran için bir levha tasarımı yaptılar. Universal Stüdyoları’nın tasarımcısı Clark Meston, neon lambalı, 8 metre boyutlarında, iki yarım çemberli ve yaldızlı modern bir tasarım yaptı. Bu levha ilk kez 1953’te Arizona’da bayilik verilen McDonald’s’da kullanıldı.
McDonald kardeşler 1955’te jaz müzisyeni, radyo DJ’i ve atılabilir kağıt bardaklar satan Ray Kroc’u bayi müdürü yapmıştı. Kroc ucuz ve hızlı hamburger satan ve kendine özgü tasarımı olan bir restoranlar zincirinin iyi iş yapacağını düşünmüş ve 1961’de şirketi McDonald kardeşlerden 2,7 milyon dolara satın almıştı.
Kroc her yeni restoran için onlara isim hakkı ödeme sözü vermişti. Ama bunlar yazılı bir anlaşma haline getirilmedi. McDonald kardeşler daha sonra hile ile isim hakkını da yitirdi.
Kroc’un McDonald kardeşleri ekarte ederek restoranı nasıl ele geçirip zengin olduğunun hikâyesi, Aralık ayında vizyona girecek olan The Founder adlı filmde ele alınıyor. John Lee Hancock’un yönettiği ve Michael Keaton’un başrolde oynadığı filmin afişi “Başkasının fikrini çaldı ve Amerika da bunu yuttu” deyişini taşıyor.
Kroc iki ayrı yaldızlı kavisi içeren logoları önce bitişik çifte kavis haline getirdi, sonra da 1968’te M logosuna dönüştürdü. 2003’te ise tekrar elden geçirilerek bugünkü halini aldı.
McDonald’s giderek sağlığa tehdit olarak görülmeye başlandı. Böylece restoranlar zinciri 1950’lerdeki masumiyetini de yitirmiş oldu.
Bugün McDonald’s logosu saldırgan küresel kapitalizmin, aşırı tüketimin ve Amerikan kültür emperyalizminin simgesi olarak görülüyor.
Ama onun da yenilgi yaşadığı oluyor. 1993’te Arizona sahillerinde açılan restoranın logosu çevreye uysun diye sarı değil de turkuaz rengini almak zorunda kaldı. 2010’da California’da açılan restoranın logosu ise yine aynı nedenlerle siyah, Paris’te Champs-Elysees ve Bruges’da açılan şubelerdeki logolar ise beyaz renklidir.
1960’larda McDonald’s Meston’un mimari bir tarzda tasarımını yaptığı ilk çifte kavis logosunu yenilerken Amerikalı Freudcu psikologların tavsiyelerini de tutmuş ve bu logoyla tümüyle yollarını ayırmamıştı. Freudcu anlayışa göre bu iki kavis annenin besleyici göğüslerini simgeliyordu.
Bu logoya aşırı anlam yükleme gibi gelebilir. Ancak McDonald’s’ın çocukları çekme çabasının yanı sıra herkesin içindeki çocuğa da seslenmek için on milyonlarca dolar harcadığı doğrudur.
Kaynak: BBC Türkçe