KÜLTÜR: 27 Ocak’ta neler oldu?

Dünya tarihinde 27 Ocak’ta neler olmuştu? İşte bugün olanlar:

Olaylar

1695 – II. Ahmet’in ölümüyle II. Mustafa Osmanlı padişahı oldu.
1785 – Georgia Üniversitesi (Amerika Birleşik Devletleri) kuruldu.
1880 – Thomas Edison elektrik ampulünün patentini aldı.
1901 – Alman Çeşmesi açıldı.
1915 – Amerika Birleşik Devletleri deniz kuvvetleri Haiti’yi işgal etti.
1918 – ABD’li romancı Edgar Rice Burroughs’un yarattığı ‘Tarzan’ı konu alan ilk film, ‘Gorillerin Tarzan’ı’ (Tarzan of the Apes) adıyla ABD’de gösterime girdi. Oyuncu Elmo Lincoln, beyazperdenin ilk Tarzan’ı oldu.
1923 – İzmir’e gelen Mustafa Kemal Paşa, Karşıyaka’da trenden inerek, Ege gezisine başladığı gün (14 Ocak) ölen annesinin kabrini ziyaret etti.
1926 – John Logie Baird ilk televizyon yayınını gerçekleştirdi.
1934 – Fransa’da Camille Chautemps istifa etti, yeni Hükümeti, Édouard Daladier kurdu.
1934 – İpek Film Stüdyosu senaryo yarışması açtı.
1937 – Cenevre’de Milletler Cemiyeti toplantısında Hatay’ın bağımsızlığı kabul edildi.
1940 – Milli Koruma Kanunu Resmi Gazete’de yayınlandı.
1941 – II. Dünya Savaşı’nda İngilizler Eritre’ye girdi.
1943 – Varlık Vergisini ödemeyen mükellefler, borçlarını “bedenen çalışarak ödemeleri” için çalışma kamplarına gönderildi. Tümü İstanbullu gayrimüslimlerden oluşan 32 kişilik ilk kafile Aşkale’ye doğru yola çıktı.
1945 – Sovyetler Birliği’nin Kızıl Ordu birlikleri, Polonya’da Almanya’nın kurduğu Auschwitz-Birkenau Toplama ve İmha Kampını ele geçirdi.
1947 – Öğretim kurumları dışında din eğitimine izin verildi.
1948 – İlk teyp satışa çıktı.
1954 – Köy enstitüleri ile ilk öğretmen okullarını “ilk öğretmen okulları” adı altında birleştiren yasa Meclis’te kabul edildi. Böylece Köy enstitüleri kapatıldı.
1954 – Millet Partisi kapatıldı; din esasına dayanan ve amacını gizleyen bir parti olduğu iddia edildi, yöneticileri de birer gün hapis ve 250’şer kuruş para cezasına çarptırıldı.
1956 – Yabancı petrol şirketi Mobil, Türkiye’de petrol arama ruhsatını alan ilk firma oldu.
1958 – Kıbrıs’ta 10 bin Türk “taksim” lehinde gösteri yaptı. İngiliz askerleri topluluğun üzerine zırhlı araçlarla yürüdü, yaralananlar oldu.
1965 – Ord. Prof. Ali Fuat Başgil’in 5 yıl hapsi istendi. Ali Fuat Başgil İsviçre’de Fransızca olarak 27 Mayıs Askeri İhtilali adlı bir kitap yayınlamıştı.
1967 – Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğrencileri yeni yönetmelik hükümlerini protesto için boykota başladılar.
1967 – Apollo-1 uzay aracı, Kennedy uzay merkezinde test edildiği sırada yandı: Astronotlar Gus Grissom, Edward Higgins White ve Roger Chaffee hayatlarını kaybetti.
1969 – İstanbul Aksaray’daki Küçük Opera Tiyatrosu tamamen yandı.
1969 – Teksif Sendikası’na bağlı 5 fabrikada daha grev başladı. 7915 işçi işi bıraktı.
1971 – Türkiye İşçi Partisi Amasya İl Başkanı Şerafettin Atalay öldürüldü.
1972 – Süleyman Demirel, “Rejimi değiştirme gayreti siyasi suç değildir” dedi.
1973 – ABD ve Vietnam ateşkes anlaşması imzaladı.
1973 – Türkiye’nin Los Angeles Başkonsolosu Mehmet Baydar ve Konsolos Bahadır Demir Ermeni örgüt ASALA tarafından öldürüldü.
1980 – Beyoğlu’ndaki tarihi Markiz Pastanesi kapandı. Markiz, 23 Aralık 2003’te yeniden açıldı.
1983 – Dünyanın en uzun (53,9 km) denizaltı tüneli olan Seikan Tüneli açıldı. Tünel Japonya’nın Honshu ve Hokkaido adalarını birbirine bağlıyor.
1984 – Ankara Cumhuriyet Savcı Yardımcısı Doğan Öz’ü öldürmekten sanık İbrahim Çiftçi hakkındaki ölüm cezası kararı yargıtayca bozuldu. Altı yıldır tutuklu bulunan İbrahim Çiftçi tahliye edildi.
1988 – Server Tanilli’nin Nasıl Bir Demokrasi istiyoruz adlı kitabı toplatıldı.
1991 – Somali diktatörü Siad Barre isyancıların Başkent Mogadişu’yu ele geçirmesi üzerine ülkeden kaçtı.
1994 – İçişleri Bakanı Nahit Menteşe İstanbul Kumkapı Polis Karakolu’nda gözaltına alınan Vakkas Dost isimli vatandaşın polis memuru Nurettin Öztürk tarafından dövülerek öldürüldüğünü açıkladı.
1994 – Özgür Gündem gazetesinin Ankara temsilciliğinde patlama oldu. Gazetenin Ankara Haber Merkezi’ne de molotof kokteyli atıldı.
1995 – Eylül 1994’ten beri Paris’te cezaevinde bulunan Dev-Sol lideri Dursun Karataş 1995’te serbest bırakıldı. Dursun Karataş sahte kimlikle Fransa’ya giriş yaparken tutuklanmıştı.
1995 – Çocuk Hakları Sözleşmesi Türkiye tarafından çekince koyularak kabul edildi.
1996 – Bodrum açıklarındaki Kardak kayalıklarına Yunan ve Türk gazetecilerin ayrı ayrı bayrak dikmeleri Türkiye ile Yunanistan arasında gerilim yarattı.
1996 – Bursa’da 1963 yılından beri hizmet veren Teleferik, özelleştirildi.
2000 – Kamuoyunda, İkinci Manisa davası olarak bilinen 10’u tutuklu 14 sanığın yargılandığı ve Yargıtay tarafından iki kez usulden bozulan davada, sanıklar, 2 yıl 6 ay ile 15 yıl arasında değişen hapis cezalarına çarptırıldı.
2010 – Apple’ın patronu Steve Jobs, aylardır beklenen taşınabilir bilgisayar ve akıllı telefon arası çok fonksiyonlu tablet bilgisayarı iPad’i tanıttı.

Doğumlar

1756 – Wolfgang Amadeus Mozart, Avusturyalı besteci (ö. 1791)
1823 – Edouard Lalo, Fransız besteci (ö. 1892)
1832 – Lewis Carroll, İngiliz yazar, matematikçi ve mantıkçı (ö. 1898)
1859 – II. Wilhelm, Almanya İmparatoru (ö. 1941)
1881 – Sveinn Björnsson, İzlanda’nın ilk cumhurbaşkanı (ö. 1952)
1910 – Edvard Kardelj, Yugoslav Marksizminin kurucusu, devrimci siyaset adamı (ö. 1979)
1919 – Hüseyin Peyda, Türk sinema oyuncusu (ö. 1990)
1921 – Donna Reed, ABD’li oyuncu (ö. 1986)
1924 – Rauf Denktaş, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin kurucusu ve siyasetçi (ö. 2012)
1931 – Gazanfer Özcan, Türk tiyatro ve sinema sanatçısı (ö. 2009)
1932 – Boris Anfiyanoviç Şahlin, Sovyet jimnastikçi, üç Olimpiyatta altın madalya kazanan ve 10 kez dünya şampiyonu olan (ö. 2008)
1934 – Edith Cresson, Fransa’nın ilk kadın başbakanı
1936 – Samuel C. C. Ting, ABD’li fizikçi, Nobel Ödülü sahibi
1940 – Ahmet Kurtcebe Alptemoçin, Türk siyasetçi, eski Bursa milletvekili ve iş insanı
1944 – Mairead Corrigan, İrlandalı sosyal hizmet uzmanı, Katolik ve Protestanları bir araya getiren Barış İnsanları Örgütü’nün kurucusu ve 1976 Nobel Barış Ödülü’nün Betty Williams’la birlikte sahibi
1944 – Nick Mason, Pink Floyd grubunun bateristi
1948 – Mikhail Baryshnikov, Rus dansçı
1948 – Valeri Brainin, Rus-Alman müzik yöneticisi, müzik bilimci, besteci ve şair
1965 – Oktay Kaynarca, Türk sinema, tiyatro ve dizi oyuncusu
1965 – Attila Sekerlioglu, Türk asıllı Avusturyalı futbolcu ve teknik direktör
1980 – Austin O’Riley, ABD’li çıplak model ve pornografik film oyuncusu
1987 – Lupe Fuentes, ABD’li çıplak model ve pornografik film oyuncusu

Ölümler

98 – Nerva, Roma imparatoru (d. 30)
1635 – Nef’i, Türk şair (d. 1572)
1851 – John James Audubon ABD’li ressam (d. 1785)
1901 – Giuseppe Verdi, İtalyan besteci (d. 1813)
1922 – Nellie Bly, ABD’li gazeteci (d. 1864)
1939 – Salih Münir Paşa, Türk diplomat, eski Paris Büyükelçisi (d. 1859)
1949 – Boris Vladimiroviç Asafiev, Rus müzikolog ve besteci (d. 1884)
1972 – Şefik İnan, Türk siyasetçi (d. 1913)
1974 – Georgios Grivas, Rum tedhiş örgütü EOKA lideri (d. 1898)
1978 – Uğur Güçlü, Türk sinema oyuncusu (d. 1942)
1983 – Louis de Funès, Fransız sinema oyuncusu (d. 1914)
2008 – Suharto, Endonezya devlet başkanı (d. 1921)
2009 – John Updike, ABD’li romancı (d. 1932)
2010 – Howard Zinn, ABD’li tarihçi (d. 1922)
2010 – Jerome David Salinger, ABD’li romancı (d. 1919)
2011 – Öner Ünalan, Türk yazar, çevirmen ve araştırmacı (d. 1935)