KÜLTÜR: 23 Ocakta neler oldu?

Dünya tarihinde 23 Ocak’ta neler olmuştu? İşte bugün yaşananlar:

Olaylar

1556 – Tarihin en yüksek ölü sayısına sahip depremi, Çin’in Shaanxi eyaletinde meydana geldi: yaklaşık 830,000 kişi ölü.
1719 – Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu bünyesinde Lihtenştayn Prensliği oluşturuldu.
1793 – Rusya ve Prusya, Polonya’yı bölüştü.
1849 – Elizabeth Blackwell, tıp diploması alan ilk kadın oldu.
1870 – Montana’da Amerika Birleşik Devletleri ordusu, çoğunluğu kadın ve çocuk olmak üzere 173 kızılderiliyi öldürdü.
1913 – Bâb-ı Âli Baskını : Kamil Paşa hükümeti İttihat ve Terakki Cemiyeti mensuplarınca devrildi. Bâb-ı Âli Baskını diye anılan darbeyle Sadrazam istifa ettirildi ve yerine Mahmut Şevket Paşa getirildi.
1922 – İstanbul’da iki sokağa Piyer Loti ve Klodfarer adları verildi.
1925 – Şili’de hükümet bir askeri darbeyle devrildi.
1932 – Kadro dergisi, Şevket Süreyya Aydemir ve arkadaşları tarafından yayınlanmaya başlandı.
1941 – I. Türk Karikatür Sergisi, İstanbul’da açıldı.
1957 – TBMM, Ankara’da Ortadoğu Teknik Üniversitesi’nin kurulmasını kabul etti.
1959 – Vatan Partisi’nin kurucularına ilişkin dava başladı. Hikmet Kıvılcımlı ile 47 kişi, komünizm propagandası yapmakla suçlandı. Savcı sanıklar için 5 yıldan 15 yıla kadar hapis cezası istedi.

Trieste batiskapı
1960 – İsviçreli mühendis Jacques Piccard ve ABD’li denizci teğmen Don Walsh, Trieste batiskapı içinde Challenger çukuruna (derinlik: 10.915 m) inerek yeni bir deniz altı rekoru kırdılar.
1961 – Dolandırıcılık olaylarıyla ünlenen Sülün Osman, Zeytinburnu’nda kumar oynarken yakalandı.
1968 – Amerika Birleşik Devletleri Pueblo haber alma gemisi Kuzey Kore’de ele geçirildi. Mürettebat casuslukla suçlanarak tutuklandı.
1971 – Emekliler Ankara’da Emekli Sandığı binasını işgal etti.
1972 – İstanbul sıkıyönetim Komutanlığı sokağa çıkma yasağı uyguladı ve Fırtına-1 operasyonunu gerçekleştirdi. 84.855 asker tarafından 268.810 bina ve 510.000 daire arandı.
1973 – Paris’te, ABD, Kuzey Vietnam ve Vietkong temsilcileri arasında imzalanan barış anlaşmasıyla, Vietnam’da yıllardır süren savaş sona erdi. Anlaşma, Vietnam’daki bütün ABD askerlerinin çekilmesini ve Güney Vietnam halkının kendi kaderini belirlemesini öngörüyordu.
1974 – İsrail askerleri Süveyş Kanalı’nın batısından çekilmeye başladı.
1975 – Vatan Mühendislik ve Mimarlık Yüksek Okulu faşistler tarafından basıldı. Kerim Yaman adlı öğrenci öldürüldü.
1977 – Alex Haley’nin romanından uyarlanan mini-TV dizisi “Kökler” Amerika Birleşik Devletleri’nde gösterime girdi.
1978 – Türkiye 1. Kömür Kongresi Zonguldak’ta yapıldı.
1986 – “Video ve Sinema Eserleri Yasası” Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edildi. Yasa; video, sinema, müzik eserlerini çoğaltma, dağıtma ve yayma haklarını yeniden düzenliyor.
1989 – Tacikistan’da deprem meydana geldi; 1000’in üstünde insan öldü.
1990 – Kızıl Ordu 41 yıl sonra Macaristan’dan ayrıldı.
1990 – Parlamento’dan Dergisi yayına başladı
1994 – Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel “Kürt Devleti olgusuna hazırlıklı olmalıyız” dedi.
1995 – Posta gazetesi ve Yeni Şafak gazetesi, yayın hayatına başladılar.
1997 – Madeleine Albright, Amerika Birleşik Devletleri’nin ilk kadın Dış İşleri Bakanı oldu.
2005 – Viktor Yuşçenko Ukrayna devlet başkanlığı görevine başladı.
2006 – Kartal Cumhuriyet Başsavcılığı, Mehmet Ali Ağca hakkında yeni bir müddetname hazırlayarak, 18 Ocak 2010’da tahliye edilmesini kararlaştırdı.
2006 – Sırbistan-Karadağ’da başkent Podgoriça’nın 15 kilometre kuzeydoğusundaki Bioçe köyü yakınında yolcu treninin raydan çıkması sonucu en az 48 kişi öldü, 198 kişi yaralandı.
2006 – Ankara’da İstanbul Yolu üzerinde meydana gelen kaza sonucunda Dışişleri Bakanlığı personeli 8 kişi yaşamını yitirdi.
2007 – Hrant Dink’in cenazesi, İstanbul’da toprağa verildi. Cenaze töreninde açılan Hepimiz Hrant’ız ve Hepimiz Ermeniyiz yazılı pankartlar tartışmalara neden oldu.
2007 – Yapımına 16 yıl önce başlanan ve yaklaşık 1 milyar dolara mal olan Bolu Dağı Tüneli’nin İstanbul’a gidiş yönü, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve İtalya Başbakanı Romano Prodi tarafından açıldı.
2008 – Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis, Türkiye’ye tarihi ziyarette bulundu. Türkiye’yi 49 yıl aradan sonra ziyaret eden ilk Yunanistan Başbakanı olan Karamanlis, Türk-Yunan ilişkilerinin tamamen uyumlaştırılmasının temel hedef olduğunu söyledi.
2008 – Prof. Dr. Ayşe Işıl Karakaş, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) Türkiye’nin yeni yargıcı olarak seçildi.
2012 – Fransa Senatosu, 1915 Ermeni Kırımı’ndaki olaylarıyla ilgili Ermeni iddialarının inkarını suç sayan yasa teklifini kabul etti.

Doğumlar

1783 – Stendhal (Marie-Henri Beyle), Fransız edebiyatçı, Kırmızı ve Siyah ve Parma Manastırı adlı romanlarıyla ünlü (ö. 1842)
1832 – Édouard Manet, Fransız ressam, gerçekçilikten izlenimciliğe geçişin öncülerinden (ö. 1883)
1840 – Ernst Abbe, Alman fizikçi ve sanayici (ö. 1905)
1855 – John Moses Browning, ABD’li silah tasarımcısı (ö. 1926)
1872 – Paul Langevin, Fransız fizikçi (ö. 1946)
1885 – Hamamizade İhsan, Türk şair ve fıkra yazarı (ö. 1948)
1897 – Subhas Chandra Bose, Hindistanlı siyasetçi (ö. 1945)
1898 – Sergei Eisenstein, Rus sinema yönetmeni (ö. 1948)
1907 – Hideki Yukawa, Japon fizikçi, Nobel Fizik Ödülü sahibi (ö. 1981)
1920 – Gottfried Böhm, Alman mimar
1921 – Berna Moran, Türk yazar (ö. 1993)
1933 – Gülten Akın, Türk şair ve yazar (ö. 2015)
1934 – Jeanette Bonnier, İsveçli gazeteci, yazar ve medya yönetici (ö. 2016)
1935 – Mike Agostini, Trinidad ve Tobago’lu atletizm sporcusu. (ö. 2016)
1942 – Süha Arın, Türk akademisyen, belgesel yönetmeni (ö. 2004)
1943 – Özhan Canaydın, Türk eski basketbolcu ve iş adamı, Galatasaray SK eski başkanı (ö. 2010)
1948 – Anita Pointer, ABD’li şarkıcı
1957 – Caroline, Monako prensesi
1967 – Naim Süleymanoğlu, Türk halterci
1984 – Arjen Robben, Hollandalı futbolcu
1985 – Doutzen Kroes,[Hollandalı süper model
1990 – Şener Özbayraklı, Türk futbolcu

Ölümler

1803 – Arthur Guinness, İrlandalı iş adamı (d. 1725)
1875 – Charles Kingsley, İngiliz yazar (d. 1819)
1883 – Gustave Doré, Fransız baskı ve gravür ustası (d. 1832)
1905 – Yedi Sekiz Hasan Paşa, Osmanlı paşası (d. 1831)
1931 – Anna Pavlova, Rus balerin (d. 1881)
1944 – Edvard Munch, Norveçli ekspresyonist ressam, Çığlık isimli tablosuyla tanınan (d. 1863)
1956 – Alexander Korda, Macar asıllı İngiliz yönetmen ve yapımcı (d. 1893)
1976 – Paul Robeson, Amerikan oyuncu, şarkıcı ve siyahi hakları savunucusu (d. 1898)
1986 – Mehmet Kaplan, Türk edebiyat tarihçisi (d. 1915)
1986 – Nihat Akyunak, Türk ressam (d. 1922)
1989 – Salvador Dali, İspanyol sürrealist ressam (d. 1904)
2002 – Pierre-Felix Bourdieu, Fransız sosyolog (d. 1930)
2002 – Robert Nozick, Amerikan felsefeci (d. 1938)
2005 – Johnny Carson, Amerikan komedyen ve yayıncı (d. 1925)
2013 – Savaş Akova, Türk sinema ve tiyatro oyuncusu (d. 1948)
2015 – Abdullah bin Abdülaziz, Suudi Arabistan Kralı (d. 1924)