Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Berat Albayrak, Rusya ile yaşanan uçak krizi sonrası gaz tedarikinde sorun yaşanmaması için “B, C, D, E planları” üzerinde çalıştıklarını açıkladı. Bir tv kanalında soruları yanıtlayan Albayrak, “İnşallah bu kışı, önümüzdeki kışları sıkıntı yaşamadan atlatırız. En kötüden en iyiye tüm senaryoları çalışıyoruz” dedi.
Enerji sektörüne 4+100 yıllık plan dahilinde baktıklarını, 4 yıllık dönemin ilk seçime kadar verilen sözlerle ilgili olduğunu, 100 yılın ise uzun vadeli bakışı içerdiğini kaydeden Albayrak, kamuoyunda merak edilen güncel konularda şu değerlendirmeleri yaptı:
Hükümetimizin kurulduğu gün yaşadığımız bu olay (uçak krizi) ticari, ekonomik ve enerji konularında endişeyi de beraberinde getirdi. Rusya’nın en önemli gaz alıcısıyız. Rusya’yla bu sürecin piyasalarda konuşulan yanı, enerji noktasında yansımadı, olumsuz bir açıklama gelmedi. Biz de Rusya’dan gaz alan en büyük ikinci ülke olarak bugüne kadarki ilişkimizi aynı ciddiyet ve kararlılıkla devam ettiriyoruz.
Gaz tedarikiyle ilgili önümüzdeki dönemde yaşanabilecek herhangi bir sıkıntı açısından gerekli tüm tedbirleri almaya başladık. Önümüzdeki kış ve bundan sonraki dönemlerle ilgili herhangi sebeple yaşanabilecek olası bir kriz veya sıkıntıya dayalı her türlü senaryoyu çalışıyoruz. Umuduz odur ki, halkımıza hiçbir şekilde sıkıntı yaşatmadan bu süreci sıhhat ve selamet içerisinde geçiririz inşallah.
Yaşanacak süreç, B-C-D-E senaryolarıyla ilişkili. Borularda yaşanabilecek bir problem, bir kazadan dolayı belli bir süreye dayalı gaz tedarikinde yaşanabilecek sıkıntı, basınçta yaşanan düşmeye dayalı gaz tedarikiyle ilgili süreçleri yönetmek üzere farklı pazarlarla eş zamanlı çalışma yürütüyoruz. Azerbaycan gaz tedariki yaptığımız ülkelerden biri. İran hakeza öyle. En kötü senaryoya da çalışıyoruz. Bununla ilgili kademeler var. Hidroelektrik santrallerimiz var, kömür santrallerimiz, piyasadan alabileceğimiz LNG var, kargo yüklemeleriyle ilgili alternatiflerimiz var. Diğer ülkelerden spot alımın dışında orta ve uzun vadeli yapabileceğimiz projeler var. Hepsini eş zamanlı çalıştık.
İran’la gaz fiyatına ilişkin tahkim konusu eski ve inşallah sonuca ulaşacağız. Rusya konusu başka. Fiyat indirim talebimiz sözleşmemizden kaynaklanıyor. 3 yılda bir fiyat revizesiyle ilgili bir mevzu var. Bunu geçtiğimiz dönemde başlattık ve görüşmeler devam ediyordu ama bu son gelişmeden sonra farklı bir boyut noktasında olabilir. İndirim talep etme noktasındaki haklı sözleşmeye dayalı konudan vazgeçmeyiz.
Rusya’yla başlatılan Türk Akımı sürecine de değinen Enerji Bakanı, projede Türkiye’nin talepleriyle ilgili hususların karara bağlanmadığını, bu nedenle de projenin durdurulduğunu kaydetti. Akkuyu Nükleer Santrali konusunda Rusya’dan, Türkiye’ye iletilmiş herhangi olumsuz bir mevzu olmadığını dile getiren Albayrak, “Hem proje hem de şirket işlerine devam ediyor. Öte yandan iki taraf için de sözleşmenin iptaliyle ilgili maddeler söz konusu. Ama bunları konuşmak için çok erken ve temennimiz bu yönde değil” diye konuştu. Albayrak, Rusya’daki Türk öğrencilerle ilgili Dışişleri Bakanlığı, Moskova Büyükelçiliği ve ailelerle irtibat halinde olduklarını da vurguladı.
64. Hükümet Programı’nda 3’üncü nükleer santral projesiyle ilgili bir taahhüt olduğunu hatırlatan Albayrak, “Teknik ve coğrafi düzeyde çalışmalarımız devam ediyor. Henüz kesinleşmiş, karar verdiğimiz bir nokta yok. Bununla ilgili Türkiye’nin birkaç yerinde ciddi anlamda çalışmalar yapılıyor. İhale sürecini 2016-2017 yılı içinde nihayetlendirme arzusundayız. ‘İğneada’ diyeceğimiz bir noktada değiliz” dedi. Rusya ile yaşanan kriz sonrası oluşan havadan dolayı vatandaşların endişe duymamasını isteyen Albayrak, şunları söyledi: “Tüm kriz senaryolarına karşı elinden geldiğince çalışan ciddi bir ekip var. Maksimum çabayı sarf ettiğimizden kimsenin hiçbir şekilde şüphesi olmasın.”
Türkiye’nin enerji ihtiyacını karşılamak için yatırım yapması gerektiğine vurgu yapan Bakan Albayrak, “İlk geldiğimde arkadaşlara ‘4+100 yıllık plan yapmamız lazım’ dedim. Niye 4 yıllık? Çünkü önümüzde seçim sonrası 4 yıllık bir süreç var. Niye 4+100 yıllık? Çünkü Türkiye olarak orta ve uzun vadeli hedeflerle çok fazla hemhal olmadık bugüne kadar. Bürokratımızla, teknokratımızla tüm müteşekkil, sosyal paydaşlarımızla, siyasi paydaşlarımızla Enerji Bakanlığı özelinde 100 yıllık bir plan yapmak durumundayız” dedi.
Türkiye ve İsrail ilişkilerinin normalleşmesinin bölgenin selameti açısından önemli olduğunu ancak burada çok net somut bir konu olduğunu belirten Bakan Albayrak, “Türkiye’nin ilişkilerin normalleşmesiyle ilgili ortaya sürdüğü üç şart var. Bu şartlar gerçekleşmeden, Türkiye’nin ister enerji konusuyla alakalı ister herhangi bir konuyla ilgili İsrail’le ilişkilerini normalleştirmesini beklemenin gerçekçi olduğunu düşünmüyorum. Normalleşmeden sonraki süreçte ise bölgenin enerji arz güvenliği ve AB’nin gaz ihtiyacı noktasında konuşulabilir” dedi.
FED’in faiz artışıyla ilgili de değerlendirmelerde bulunan Enerji Bakanı Albayrak, şöyle konuştu: “Bu, beklenen bir karardı. Tüm piyasa oyuncuları ve ülkeler tarafından satın alındığını söyleyebiliriz. Dolayısıyla uluslararası anlamda piyasadaki dalgalanmanın çok fazla olacağını düşünmüyorum. 2016 yılında en az 3-4 kere daha çeyrek baz puanlık artış beklenti dahilinde. Beklenti gerçekleştirdikten sonra piyasa daha bir oturur. Türkiye açısından bakıldığında ise ekonomisi ve bütçe disiplini sağlam, siyasi belirsizliği aşmış bir ülke için reel sektör, büyüme ve dolar özelinde ciddi dalgalanma beklemiyorum. Başbakanımızla geçtiğimiz hafta yapılan Ekonomi Koordinasyon Kurulu’nda da gerçekleşmesi muhtemel senaryolara yönelik tedbirler çalışıldı. Kurumlarımız bu konuya hazırlıklı.”