AB Liderler Zirvesi’nde Türkiye’nin desteği, sorunun çözümü için en önemli unsur olarak öne çıkarken, Birlik üyesi ülkelerin liderleri Ankara’yı ikna edebilmek için yollar arayacaklar. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, zirve öncesi yaptığı açıklamalarda hem imtiyazlardan hem de olası ‘güvenli bölge’yi gündeme getirirken, Almanya Başbakanı Angela Merkel de, zirve sonrası Ankara’ya gidecek.
AB liderleri, son aylarda artış gösteren ve 2. Dünya Savaşı’ndan bu yana Avrupa’nın karşı karşıya kaldığı en ciddi sığınmacı krizine kalıcı çözüm arıyor. bugün TSİ 17.00’de ‘sığınmacı’ gündemiyle bir kez daha toplanacak olan liderler, birliğin dış sınırlarının korunmasının güçlendirilmesi, komşu ülkelere ve bu ülkelerde bulunan sığınmacılara yardım yapılması, transit ülkeler ve sığınmacıların ülkeleri ile işbirliğine gidilerek sorunun asıl nedenlerine çözüm aramayı tartışacak. Ele alınacak konular arasında Türkiye’nin istediği Suriye’nin kuzeyinde bir güvenli bölge oluşturulması da var.
Çözüme dair tartışmalarda en çok Türkiye’nin adı öne çıkıyor. Zirvede, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 10 gün önce Brüksel’e yaptığı ziyarette kendisine sunulan AB’nin eylem planı taslağı ele alınacak. AB Komisyonu heyetinin devam etmekte olan Ankara ziyaretinin asıl sebebini oluşturan taslak planda, Türkiye’nin desteği en önemli unsur olarak görülüyor. Taslakta, Ankara’nın desteği karşılığında, Türkiye’nin sığınmacılara sağladığı hizmetlere destek için 2015-2016 yıllarında 1 milyar avroya kadar mali yardım vadediliyor. Ancak bu yardımların kaynağı şu an için belirsizliğini korurken, AB’de bütçe konularındaki karar süreçlerine göre bu rakamın değişmesi de söz konusu.
Türkiye’yi ikna edebilmek için vizelerin kaldırılması gibi “imtiyazlar” da gündeme getirildi. AB Konseyi Başkanı Donald Tusk, geçen günlerde yaptığı açıklamada Avrupa’ya olan sığınmacı akınının durdurulmasını amaçladıklarını, Ankara ile de bu nedenle görüşmeler yürüttüklerini kaydederek, “Türkiye ile sağlanacak bir anlaşma, bu akışı yavaşlatırsa bir anlam ifade edebilir. İmtiyazlar, ancak bu bu amaca ulaşıldığında meşru olur” demişti.
Suriye’deki savaş devam ederken, Avrupa’ya olan sığınmacı akınının artarak devam etmesinden korkuluyor. Tusk, kış şartları nedeniyle bir yavaşlama gözükse de baharla beraber sayının çok daha fazla artacağı uyarısında bulunmuştu. Avrupa Birliği sınır ajansı Frontex de, yılın ilk 9 ayında AB ülkelerine toplam 710 bin sığınmacının giriş yaptığını açıkladı.
Birlik ülkeleri, sığınmacıların dağıtımı konusunda da sorun yaşıyor. Yunanistan ve İtalya’daki 160 bin mültecinin diğer AB ülkelerine belirli kotalar çerçevesinde yerleştirilmesini öngören tartışmalar, Schengen sistemini de tehlikeye atmaya başladı. Zirvede muhtemel AB sınır kontrol sistemi de ele alınacak. Tartışılacak diğer bir konu da, sığınmacıların ilk vardığı ülkede iltica başvurusu yapmasını öngören, Dublin İltica Mevzuatı olacak. Sığınmacıları kayıt etmek ve savaştan kaçanlar ile ekonomik nedenlerle göç etmeye çalışanların ayrılmaya çalışıldığı ”karşılama merkezleri” de liderlerin görüşmesinde masaya gelecek konular arasında yer alıyor.