Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, Rusya’yla yaşanan gerilimin en kötü senaryoda 9 milyar dolarlık etki yapacağını söyledi. Şimşek, “Hiçbir senaryoda sıfır ilişki öngörmüyorum. Bir takım olumlu sinyaller de var. Oradaki müteahhitlere geçen hafta ödemelerin yapıldığını biliyorum” diye konuştu.
Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek katıldığı bir tv canlı yayınında soruları yanıtladı. Türkiye’de siyasi belirsizliğin azaldığını belirten Şimşek şunları söyledi: “Küresel ekonomik arka plana bakınca bir takım sıkıntılar var, zor bir dönem. FED muhtemelen faizleri artıracak, parasal sıkılaştırmayı çok önceden başlattı. İngiltere Merkez Bankası da ikinci çeyrekte bunu takip eder. Faizlerde küresel olarak normalleme süreci başlayacak. Bu gelişmekte olan ülkeler için iyi bir haber değil. Para akışını sınırlar hatta yönünü bile değiştirebilir. dolar likitiditesinde bir miktar sıkıntı yaşanabilir. Küresel olarak ikinci sorun alanı Çin. Şu anda petrol ihraç eden ülkelerin tamamı cepten yiyor. Çin’deki yeniden dengelenme süreci ve küresel anlamda faizlerin normalleşme süreci önemli sorunlar.
Türkiye olarak siyasi istikrar ve reformlarla sayesinde pozitif yönde ayrışacaktır. 2015 belirsizliklere rağmen, etrafımızdaki ateş çemberine rağmen Türkiye bu yılı iyi bir performansla kapatıyor. Türkiye yüzde 3’ün üzerinde büyüyecek. Bu Çin, Hindistan hariç gelişmekte olanların 1,5 katı demek. Cari açık öngörülenden daha hızlı daralıyor. Cari açık bu yıl yüzde 4,7 civarı olacak muhtemelen. Tek olumsuz husus enflasyon. Fed’in faiz artışına rağmen, Çin’deki sürece ve etrafımızdaki kaosa rağmen Türkiye’nin 2016’da yüzde 4 ve üzerinde ihtimali yüksek. Enflasyon 2016 başlarında asgari ücret artışı etkisiyle yüksek seyretmeye devam edecek ama yıl sonu 5-7 aralığına ineceğini öngörüyoruz. Rusya şoku yaşanmasaydı cari açık yüzde 4’ün altına inerdi. Bu zor atmosfere rağmen Türkiye’nin 2016’da diğer gelişmekte olan ülkelere pozitif yönde ayrışacağını umuyorum. Bunun temelinde siyasi istikrar ve reform var.
Türkiye’ye yatırım yapan herkesin önünü görebilmesi lazım. Küresel para politikasında normalleşme sürecinin başındayız. Bizim daha ortodoks para politikası çerçevesi sunmamız gerekiyor. Türkiye dış finansmana dayalı bir ülke. Türkiye dışa açık, tasarrufların yeterli olmadığı bir ülke. Para politikasında da öngörülebilirliğin artırılması gerekiyor.”
Şimşek, reform süreciyle ilgili olarak şöyle konuştu: “Moody’s’in reform konusundaki temkinli duruşunu anlamakta zorluk çekiyorum. Bu hafta içerisinde, muhtemelen Çarşamba günü Başbakanımız yol haritasını açıklayacak. Reform konusunda samimiyiz. Türkiye zor küresel konjonktürü ancak reformlarla atlatabilir. Fed faiz artışı bütün gelişmekte olan ülkeleri olumsuz etkileyecek. Açık veren Türkiye gibi ülkeleri daha fazla etkiler. Son bir yılda Rusya’ya olan ticarette yüzde 30-40’lara varan düşüş var. Türkiye’yi diğer ülkelerden ayrıştıracak tek faktör vardır, siyasi istikrar ve bununlar beraber yapısal reformlar. Çok fazla seçenek yok. Reform momentumu yakalanacak.”
Bütçede temel parametrelerde önemli bir değişiklik öngörmediklerini belirten Şimşek, “Bir takım yeni durumları dikkate alacağız. İlave bir takım vaatler vardı, onları yansıtacağız. Bütün vaatlerin arkasındayız. 17 Ekim’e kadar olan vaatler yansımıştı, sonrasındaki vaatleri yansıtacağız. Türkiye’nin uzun süredir bir çıpası vardı, mali disiplin. Şimdi reformlar da çıpa olacak. Üçüncü önemli çıpa AB. AB sürecini yeniden canlandıracağız. Temeller sağlamdı ama çok çok daha sağlamlaşacak” dedi. Şimşek, AB süreciyle ilgili, “Türkiye AB’ye üye olsa birkaç yıl içinde euronun şartlarını bile yerine getirebilir. Bunlar siyasi kararlar. Şimdi önümüzdeki dönemde burada tekrar bir canlanma başlayacak ve AB süreci yeni bir çıpa görevi görecek” diye konuştu.
Rusya’nın yaptırım kararlarını yorumlayan Şimşek şunları söyledi: “Rusya’yı önemli bir partner olarak gördük. Rusya’yla gerilim peşinde değiliz. İlk günden itibaren Rusya krizinin etkilerini bütün yönleriyle masaya yatırdık, her anlamda hazırlık içindeyiz. Üç temelde çalışma yaptık. Rusya bu sorunu diyalogla çözmeye yanaşmaz ve tavrı sürdürürse caydırıcı ne tür tedbirler alınabilir. Türkiye’nin enerjide Rusya’ya bağımlılığını yönetilebilir düzeye çekmek için ne yapılabilir. Bütün tedbirler hazır, Başbakanımıza sundum. Biz bu gerilimi tırmandırma peşinde değiliz. Turist sayısında 603 bin azalma var. Müteahhitlik hizmetlerinde yavaşlama var. En kötü senaryoda 9 milyar dolarlık bir rakamdan bahsediyoruz. Gerilimin etkisi GSYH’nin yüzde 0,3-0,4’ü civarında olabilir.
Hiçbir senaryoda sıfır ilişki öngörmüyorum. Bir takım olumlu sinyaller de var. Oradaki müteahhitlere geçen hafta ödemelerin yapıldığını biliyorum. Şu ana kadar iddia edildiği gibi büyük bir şok yok. Ümit ediyorum ki diyalog esas olur.
Şimşek sözlerini şöyle sürdürdü: “Rusya gıda fiyatlarını geçici olarak düşürür. İşlenmemiş gıda ürünlerinin enflasyon üzerindeki baskısı çok güçlü. Buna yönelik yapısal tedbirler alma noktasıydayız. Esas olarak tarlada ucuzken, tüketiciye neden pahalı ulaşıyor. Önümüzdeki dönemde tarımın yapısal sorunlarına bizim inmemiz gerekiyor. Tarımda ölçek son derece küçük.”
Başbakan Yardımcısı asgari ücretin işverene maliyetiyle ilgili olarak, “Geçici olarak kısmi bir telafi edici adımlar atılabilir. Ama bütün yükün kamu tarafından yüklenilmesi söz konusu olamaz” dedi.